Kịch giải oan cho Nguyễn Thị Lộ

SGTT.VN - Tối 21.2, ngay trước giờ tổng duyệt vở kịch Đêm của bóng
tối, NSND Lê Hùng chia sẻ, anh muốn giải oan cho Nguyễn Thị Lộ, điều mà
chưa đạo diễn sân khấu nào làm được một cách thấu đáo.
Đó là một ý tưởng thông minh nếu xét đến số lần vụ án nổi tiếng nhất
trong lịch sử phong kiến Việt Nam – Lệ Chi Viên được đưa lên sân khấu.
Không lấy Nguyễn Trãi làm nhân vật trung tâm, cũng không sa đà vào những
rối ren triều chính, Lê Hùng bắt đầu từ một lát cắt lạ – thời điểm
người vợ tài sắc vẹn toàn của Nguyễn Trãi nhập cung, nhận chức lễ nghi
học sĩ.
Trong Đêm của bóng tối, Nguyễn Thị Lộ được đổi tên thành Nguyễn Thị
Lan, phải chăng với hàm ý một cánh lan cao quý, nhưng quá đỗi mỏng manh
trước gió bão? Ngay phút đầu tiên gặp Nguyễn Thị Lan, vua Lê Thái Tông
đã ngơ ngẩn trước sắc đẹp, tài ứng đáp, sự thẳng thắn và kiên trinh của
nàng. Mọi giằng co tình cảm trong lòng vị vua trẻ bộc bạch hết nơi dải
lụa trắng Nguyễn Thị Lan gói ghém cẩn thận trong tay nải. Dải lụa ấy,
khi thì xổ tung như những con sóng cảm xúc cồn cào, khi thì được gấp gáp
cuộn lại từng vòng, từng vòng một, như muốn biểu hiện một sự kiềm chế
khó khăn… Cảnh tắm của Nguyễn Thị Lan khiến khán giả nghẹt thở. Cơ thể
nõn nà của diễn viên đóng thế lồ lộ giữa những đoá hoa rập rờn. Như một
sợi dây đàn đã căng đến đỉnh điểm tất sẽ đứt phựt, dục vọng của nhà vua
cũng vỡ oà, không gì kiểm soát nổi. Nhưng, chỉ một tiếng kêu thảng thốt
của Nguyễn Thị Lan, nhà vua đã dừng lại, chỉ một nét buồn đau hằn sâu
trên gương mặt nàng, nhà vua đã đủ dũng khí để nàng về với Nguyễn Trãi
và với cuộc sống bình yên.
Chưa bao giờ, người ta có một hình dung rõ nét thế về vua Lê Thái
Tông, nhân vật luôn đứng ở hàng thứ yếu trong những tác phẩm sân khấu
khai thác vụ án vườn Lệ Chi. Bỗng nhiên, người ta thấy đồng cảm với vị
vua si tình, nhưng lại quá cô đơn giữa những kẻ xu nịnh và một hậu cung
đầy những đoá hoa hữu sắc vô hương. Nguyễn Thị Lan là tri kỷ duy nhất
nhà vua có thể trút bỏ những nỗi niềm đè nặng trong lòng. Đâu là tôi
trung, đâu là nịnh thần, nhà vua nhìn thấy hết. Nhưng cũng như bao vị
quân vương khác, ngài không thể không đề phòng những bề tôi tài giỏi,
không thể không triệt hạ những mối nguy tiềm ẩn đối với ngai vàng. Tâm
sự ấy, chỉ Nguyễn Thị Lan thấu hiểu. Và nàng đã dần cảm mến nhà vua, như
chuyện tất nhiên phải thế. Nàng, phải chăng cũng suýt ngã lòng, nếu như
không có bức tâm thư của Nguyễn Trãi gửi đến đúng lúc? Mối quan hệ giữa
nữ học sĩ Nguyễn Thị Lộ và vua Lê Thái Tông, vốn dĩ khiến những người
quan tâm đến lịch sử cảm thấy mơ hồ, hoài nghi, một lần nữa, lại được
“kết” một cách lửng lơ. Nhưng câu chuyện chính trị đã được chuyển hoá
thành một câu chuyện tình yêu rất tự nhiên. Chỉ có điều, trong khi “cải”
được cho Nguyễn Thị Lan cái án dâm nữ, Lê Hùng vô tình khoác cho nàng
một tội danh mà những hồng nhan thường gánh chịu. Nguyễn Trãi, trước giờ
phút cả gia đình bị thảm sát, đã oán thán kêu trời: “Gia đình ta tan
nát cũng chỉ vì một cánh hoa”.
Quen với những vở kịch dài, khán giả hơi bất ngờ với sự cô đọng và
tiết chế của Lê Hùng trong Đêm của bóng tối. Một bi kịch chính trị, một
bi kịch tình yêu với rất nhiều tình tiết phức tạp được anh gói gọn và lý
giải cặn kẽ chỉ trong hai tiếng đồng hồ, trên một nền sân khấu được anh
tung vào rất nhiều hình ảnh mang tính biểu tượng. Tiếc là, trong khi
mải chăm chút cho Nguyễn Thị Lan và vua Lê Thái Tông, đạo diễn và tác
giả kịch bản lại lơ là Nguyễn Trãi, để hình ảnh ông hiện lên một cách
khá hời hợt và thiếu hẳn phong thái của một anh hùng.
Hương Lan ảnh: Hi Lam
Sau nhiều tháng dàn dựng, tối 21.2, nhà hát kịch Việt Nam đã tổ chức
tổng duyệt vở kịch Đêm của bóng tối (tác giả kịch bản: Lê Chí Trung,
đạo diễn: NSND Lê Hùng). Các diễn viên chính: NSƯT Trung Anh vai Nguyễn
Trãi, NSƯT Lan Hương vai Nguyễn Thị Lan. Đặc biệt, nghệ sĩ trẻ Tiến Lộc
đảm nhận một vai quan trọng: vua Lê Thái Tông.
Đêm của bóng tối sẽ chính thức ra mắt khán giả trong quý 1 năm nay.